Fotowoltaika po nowemu

Niedługo wejdzie w życie nowy system rozliczania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Dotychczasowy mechanizm opustowy zostanie zastąpiony net billingiem. Na czym on polega i na co muszą przygotować się prosumenci?

Obecnie rozliczenie z wytworzonej energii w ramach źródeł odnawialnych poprzez instalację fotowoltaiczną odbywa się w systemie opustów. Daje on możliwość odzyskania ilości nadwyżki wyprodukowanej energii. Nie otrzymuje się jednak całego zagospodarowanego prądu, a 70 do 80 proc. w zależności od tego, jaką moc ma dana instalacja. Jeśli nadwyżka nie pokryje zapotrzebowania, to za każdą kilowatogodzinę trzeba zapłacić tyle, ile wynosi aktualna stawka.

Od 1 kwietnia obowiązywać będzie net billing. W tym systemie prosumenci będą sprzedawali nadwyżki energii wprowadzane do sieci, zaś za pobrany prąd będą płacić takie same stawki jak inni użytkownicy. Zostaną też objęci opłatą dystrybucyjną, jednak na opłatach zmiennych dystrybucyjnych dla energii wprowadzanej do sieci oraz zmagazynowanej przez osoby i podmioty niebędące przedsiębiorcami obowiązywać będzie rabat wynoszący 15 proc.

System opiera się na depozycie prosumenckim, czyli koncie zasilonym wartością energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez prosumenta. Będzie można go wykorzystać w ciągu 12 miesięcy. Kluczowy jest fakt, że rozliczenie dotyczy wartości energii (wyrażonej w złotówkach), a nie jej ilości, tak jak ma to miejsce obecnie. Założeniem net billingu ma być wyrównanie rachunków za prąd i ciągła promocja odnawialnych źródeł energii.

Warto pamiętać o tym, że nowy system rozliczeń obejmuje tych prosumentów, który zamontują i przyłączą swoją instalację fotowoltaiczną do sieci od 1 kwietnia tego roku, jednak do 30 czerwca nowi prosumenci będą mogli korzystać w ramach okresu przejściowego z systemu opustowego, potem zaś przejdą na net billing. Dotychczasowi prosumenci oraz tacy, którzy wejdą do systemu do 31 marca, będą objęci systemem opustowym przez najbliższe piętnaście lat. W takim przypadku również będzie można przejść do nowego systemu. Aby to zrobić, należy nie później niż na 21 dni przed początkiem kolejnego kwartału złożyć pisemne oświadczenie do sprzedawcy energii. Zasady net billingu stosuje się wówczas od pierwszego dnia kolejnego kwartału, lecz nie wcześniej niż od 1 lipca. Okres 15 lat jest wówczas pomniejszony o czas korzystania przez prosumenta z rozliczeń opustów. Należy jednak pamiętać, że tego typu przejście jest możliwe tylko w jedną stronę.

W związku z nowelizacją ustawy o odnawialnych źródłach energii, o którą apelowały samorządy, prosument, który do 31 marca br. zawrze umowę z jednostką samorządu terytorialnego na zakup, montaż lub dofinansowanie paneli fotowoltaicznych i złoży wniosek o przyłączenie do sieci do 31 grudnia 2023 r., również będzie mógł rozliczać się z wytworzonej i pobranej energii w systemie opustowym. Jest to szczególnie ważne w projektach parasolowych finansowanych w ramach regionalnych programów operacyjnych.

Podczas debaty sejmowej wiceminister klimatu i środowiska Ireneusz Zyska przedstawił wstępne dane dotyczące liczby prosumentów w Polsce:

Na koniec 2021 r., prawdopodobnie, bo nie ma jeszcze oficjalnych danych – przekroczyliśmy poziom 800 tys. prosumentów, a moc zainstalowana w fotowoltaice to ponad 5 GW.