Rekordowy rok [WYWIAD]
– Pomimo spodziewanych mniejszych wpływów z podatków i wzrostu bieżących kosztów utrzymania mamy ambitne plany inwestycyjne na kolejne lata. Jestem przekonany, że przed Chełmnem otwierają się kolejne perspektywy rozwojowe – mówi burmistrz Artur Mikiewicz
W maju 2021 r. na mocy uchwały Rady Miasta Chełmna powołał Pan miejską spółkę – Chełmińską Społeczną Inicjatywę Mieszkaniową. Jakie potrzeby w zakresie mieszkań wykazują mieszkańcy? Jaka była polityka mieszkaniowa miasta w poprzednich latach? Czy Chełmno jest atrakcyjnym rynkiem dla firm działających w tej branży?
Wieloletnia stagnacja na rynku mieszkaniowym była największym wyzwaniem, przed którym stanęliśmy w 2018 r. To m.in. przez brak oferty mieszkaniowej oraz brak odpowiednich decyzji w zakresie planowania przestrzennego Chełmno od lat zmaga się z odpływem mieszkańców, którzy osiedlają się w sąsiednich miejscowościach lub miastach. W 2020 r. w trakcie konsultacji społecznych dot. nowego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego zapytaliśmy mieszkańców, w jakiego rodzaju zabudowie chcieliby mieszkać. Okazało się, że interesuje ich nie tylko zabudowa jednorodzinna, która dotychczas była priorytetem polityki przestrzennej miasta (w czasie ostatnich 20 lat powstały tylko dwa spółdzielcze i jeden deweloperski blok mieszkalny). Chełmnianie chcieliby mieszkać także w blokach, kamienicach czy kameralnej zabudowie wielorodzinnej. Konieczne stało się więc podjęcie działań wielotorowych. Realizujemy plan sprzedaży działek (głównie stanowiących dawniej nieużytki gospodarcze) z przeznaczeniem na pobudzenie budownictwa prywatnego i komercyjnego. W ten sposób w mieście powstało i powstaje kilkadziesiąt domów, a sprzedana działka przy ul. Biskupiej/Danielewskiego daje możliwość budowy kilkunastu mieszkań – inwestor prywatny dysponuje już pozwoleniem na budowę. Druga realizowana komercyjna inwestycja to domy szeregowe na ul. Wiklinowej. Dzięki zmianom w polityce mieszkaniowej Chełmno staje się więc coraz bardziej atrakcyjne dla inwestorów komercyjnych, którzy do niedawna nie mieli możliwości inwestowania w mieście. Środki pochodzące ze sprzedaży nieruchomości przeznaczane są na wydatki majątkowe miasta, w tym rozbudowę wodociągów i kanalizacji, budowę dróg, wykup gruntów pod drogi i chodniki, a także gospodarkę mieszkaniową, jak remonty pustostanów czy projekty nowych inwestycji.
Nowym obszarem działalności miasta jest społeczne budownictwo czynszowe i powołana w maju tego roku Chełmińska Społeczna Inicjatywa Mieszkaniowa sp. z o.o. – pierwsza w kraju samodzielna spółka samorządowa, na której uruchomienie pozyskaliśmy 3 mln zł z Krajowego Zasobu Nieruchomości. W październiku spółka przejęła administrowanie miejskim zasobem mieszkaniowym. Działania związane z jej powołaniem to odpowiedź na rzeczywiste potrzeby mieszkańców o umiarkowanych dochodach, którzy nie mogą pozwolić sobie na zakup mieszkania, ale również nie kwalifikują się do wsparcia w ramach list mieszkaniowych. Spółka zajmuje się obecnie uaktualnianiem projektu budowy domu wielorodzinnego na ul. Kościelnej oraz projektowaniem dwóch budynków mieszkalnych na terenie dawnej jednostki wojskowej. Łącznie wszystkie ww. działania tworzą politykę mieszkaniową, która w komplementarny sposób odpowiada na potrzeby mieszkańców.
Z polityką mieszkaniową Chełmno wiąże również politykę rozwoju przestrzennego miasta. Jesteśmy w trakcie zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, jak również szeregu planów miejscowych, które w dotychczasowym brzmieniu były hamulcem, a nie bodźcem do rozwoju miasta. Taką sytuację mieliśmy chociażby przy ul. Gorczyckiego, gdzie, mimo woli zaktywizowania terenu przez właścicieli nieruchomości, było to niemal niemożliwe ze względu na przyjęte dawniej zapisy. Obecnie poświęcamy czas na opracowanie planów miejscowych zgodnych już z nowym studium uwarunkowań. Dzięki temu możliwe będzie zaktywizowanie terenów przy południowych granicach miasta – przy wspomnianej ul. Gorczyckiego, na os. Dworzyska, w sąsiedztwie Osiedla nad Browiną, pomiędzy os. Kwiatowym a ul. Bliską oraz pomiędzy os. Piłsudskiego a Komendą Powiatową Państwowej Straży Pożarnej. Na podstawie zmian planów możliwa będzie realizacja zarówno kilkudziesięciu nowych domów jednorodzinnych, jak i kompleksu zabudowy wielorodzinnej, na którą wielu mieszkańców oczekuje. Działania strategiczne, takie jak to, wymagają determinacji i zaangażowania, ale również czasu. Nasze działania wykluczą zastój na rynku mieszkaniowym, z jakim od kilkunastu lat mamy styczność, i wykluczą jego powtórkę w perspektywie przynajmniej 30 lat.
Na potrzeby mieszkaniowe zostaną przeznaczone budynki na dawnym terenie wojskowym przy ul. Biskupiej – powstanie tu Chełmińska Dzielnica Społeczna. Na czym konkretnie będą polegać działania w tym miejscu oraz dlaczego ten właśnie projekt miasto uznało za priorytetowy, ubiegając się o dofinansowanie?
Chełmińska Dzielnica Społeczna to nasz autorski projekt aktywizacji terenów dawnej jednostki wojskowej przy ul. Biskupiej – połączenie funkcji usługowej z szeroką ofertą mieszkaniową. Teren powojskowy został zakupiony przez miasto w 2015 r., nie doczekał się jednak aktywizacji. Jesienią 2018 r. uznaliśmy więc to wyzwanie za jeden z priorytetów. W zakresie usługowym prowadzimy działania zmierzające do zawiązania Regionalnego Klastra Usług Społecznych. Projekt spotkał się z dużą przychylnością władz wojewódzkich – znalazł się w Strategii Rozwoju Województwa oraz został zgłoszony w trybie pozakonkursowym do Funduszy Europejskich Kujaw i Pomorza na lata 2021-2027. Klaster zapewni rozwój szerokiego zakresu usług społecznych, opiekuńczych i zdrowotnych. To m.in. rozwój Zakładu Aktywności Zawodowej, Warsztatów Terapii Zajęciowej oraz Spółdzielni Socjalnej, którą powołujemy we współpracy z gminą Chełmno. Zależy nam, aby klaster zapewnił dobrą dostępność do wspomnianych usług mieszkańcom Chełmna, powiatu i województwa.
W kompleksie dzielnicy oprócz dwóch istniejących budynków mieszkaniowych wielorodzinnych planujemy realizację dwóch nowych budynków wielorodzinnych, których realizacja (prawdopodobnie w formule społecznego budownictwa czynszowego) będzie zadaniem Chełmińskiej Społecznej Inicjatywy Mieszkaniowej. To również adaptacja wspomnianych dwóch koszarowców na cele mieszkaniowe. Pierwszy znajduje się w rękach prywatnych i zaplanowane jest w nim stworzenie mieszkań na wolny rynek deweloperski, jest to inwestycja prywatna. Drugi (nasz miejski) to różnorodne formy mieszkalnictwa dostępnego, realizowanego przez ChSIM. Zakładamy tu lokalizację mieszkań na wynajem w ramach gminnego zasobu nieruchomości oraz mieszkań dających szczególne formy wsparcia, jak mieszkania chronione czy wspomagane. Realizacja projektu wymaga ogromu pracy, która trwa w kilku podzespołach. Pierwsze namacalne efekty są przewidziane na przyszły rok. W ramach Programu Inwestycji Strategicznych pozyskaliśmy niemal 2,4 mln zł środków zewnętrznych na kompleksowe uzbrojenie terenu oraz zaaranżowanie przestrzeni publicznej.
W budżecie na ten rok zapisano rekordową kwotę ponad 15 mln zł na inwestycje. Wśród priorytetów były m.in. modernizacja infrastruktury drogowej i kompleksowa wymiana oświetlenia na LED-owe. Czy plany udało się zrealizować?
Tak. Wśród inwestycji drogowych znalazła się zrealizowana w pierwszym kwartale roku modernizacja układu drogowego na os. Curie-Skłodowskiej – to duże osiedle mieszkaniowe, z licznymi usługami, przedszkolem i szkołą podstawową – kluczowe były więc poprawa bezpieczeństwa oraz stanu dróg i chodników. Łączny koszt realizacji zadania to niemal 1,4 mln zł, z czego 830 tys. zł pozyskaliśmy z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Druga, trwająca inwestycja to modernizacja zachodniego objazdu starego miasta – bardzo wyczekiwana z uwagi na zły stan dróg. Obejmuje remont ul. Klasztornej, Dominikańskiej i 22 Stycznia. Koszt realizacji modernizacji to 3,1 mln zł, z czego 1,2 mln zł pozyskaliśmy z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Wniosek o dofinansowanie przebudowy wschodniego objazdu starego miasta (ul. Wodnej, Poprzecznej i Rycerskiej) znalazł się na liście rezerwowej; niestety nie uzyskał finansowania, ponowiliśmy go w sierpniu tego roku z wolą realizacji w 2022 r.
We wrześniu rozpoczęliśmy wymianę oświetlenia ulicznego i parkowego na oświetlenie LED. Wymieniamy ponad 1600 sztuk wyeksploatowanych opraw na nowoczesne oświetlenie LED, dobudowujemy nowe oprawy oświetleniowe oraz oczekujemy montażu sterowników, które pozwolą nam na sprawne zarządzanie oświetleniem na terenie miasta. Zadanie realizowane jest z dofinansowaniem z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w wysokości 2,3 mln zł. Na realizację działania pozyskaliśmy ponadto 1 mln zł z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych. Wartość całego zadania to niemal 4 mln zł. Jednocześnie przystępujemy do wymiany oświetlenia wewnętrznego w urzędzie. Kontynuacja tego zadania w szkołach i halach sportowych podlegających miastu jest przewidziana na przyszły rok – w listopadzie została podpisana umowa z wykonawcą prac. Oba zadania realizowane są ze środków pozyskanych z Funduszu Inwestycji Lokalnych. W czerwcu oddaliśmy do użytku windę oraz podnośnik zewnętrzny w Urzędzie Miasta, które znacząco poprawiają dostępność budynku i komfort mieszkańców załatwiających w urzędzie swoje sprawy. Pozyskane dofinansowanie zewnętrzne wyniosło ponad 116 tys. zł, a całość inwestycji ponad 400 tys. zł.
Miniony rok to również inwestycje proekologiczne i prooszczędnościowe.
Tak, oprócz wspomnianych wymian oświetlenia, trwają prace przy przebudowie i modernizacji oczyszczalni ścieków. Koszt realizacji inwestycji to ponad 3,7 mln zł – w tym pozyskane 2,48 mln zł dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO Województwa Kujawsko-Pomorskiego oraz 700 tys. zł dofinansowania z Funduszu Inwestycji Lokalnych. W celu pozyskania finansowania ze środków europejskich konieczne było podjęcie działań na szczeblu centralnym. Na nasz wniosek, poparty przez radną wojewódzką Katarzynę Lubańską, Urząd Marszałkowski wystąpił do ministerstwa z wnioskiem o dopuszczenie oczyszczalni ścieków do finansowania z RPO Kujaw i Pomorza. Modernizacja oczyszczalni wpisuje się w szereg działań prośrodowiskowych i prooszczędnościowych, które podjęliśmy w tym roku. To także m.in. zakończona termomodernizacja (wymiana stolarki okiennej) w halach sportowych naszych szkół oraz zakup nowych, estetycznych pojemników do segregacji odpadów, który zrealizowaliśmy w ramach szerszego zadania dot. doposażenia gminnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi dla miasta, także m.in. w pojemniki na elektroodpady oraz kosze uliczne.
Co bardzo cieszące, coraz większą świadomość konieczności sięgania po rozwiązania prooszczędnościowe i proekologiczne zauważamy u naszych mieszkańców. W drugim kwartale tego roku Chełmno znalazło się na 1. miejscu w ogólnopolskim rankingu gmin, których mieszkańcy złożyli najwięcej wniosków do programu „Czyste Powietrze”. Prowadzimy także nasz miejski program dotacyjny, z którego w tym roku wypłacone zostaną dofinansowania na łącznie niemal 350 tys. zł. Wpłynęło ich do nas prawie o połowę więcej niż w roku ubiegłym – odnotowaliśmy 123 wnioski o dofinansowania (w 2020 r. było ich 79). Mieszkańcy w mijającym roku chętnie korzystali z możliwości otrzymania dofinansowania na wymianę systemu ogrzewania z węglowego na gazowe lub pellet (90 wniosków), instalację paneli fotowoltaicznych (26 wniosków), wykonanie przyłącza gazowego (3 wnioski) oraz instalację pompy ciepła (4 wnioski).
Niemal rok temu miasto oficjalnie otworzyło kamienicę przy ul. Grudziądzkiej 36. Dziś to inkubator organizacji pozarządowych i działań realizowanych przez społeczność miasta. Co kamienica wniosła do życia miasta przez mijający rok?
Grudziądzka 36 zyskała nowe życie i szybko stała się naturalną przestrzenią realizacji projektów społeczno-kulturalnych. Jest dziś miejscem, z którego chętnie korzystają mieszkańcy działający w organizacjach, jak i grupach nieformalnych. Mieści się w niej także m.in. siedziba projektu „Współpracujemy”, na którego realizację pozyskaliśmy rok temu blisko 1 mln zł. To bardzo ważny projekt aktywizacji zawodowej mieszkańców, w tym osób w kryzysie bezdomności. To uczestnicy projektu wykonali m.in. pierwszy ogród społeczny, który we wrześniu otwieraliśmy przy kościele św. Ducha. Na parterze kamienicy, dzięki ofiarności dzieci Jerzego Kałdowskiego (założyciela i pierwszego dyrektora Muzeum Ziemi Chełmińskiej) – pani Gabrieli Ułanowskiej oraz pana Mariusza Kałdowskiego, stworzyliśmy miejsce złożone z mebli, pamiątek i dokumentów zasłużonej dla miasta rodziny Kałdowskich. Pokój stał się siedzibą realizowanego w tym roku projektu „Społecznej Informacji Turystycznej”, w ramach którego seniorzy poszerzali swoje kompetencje w zakresie historii miasta i umiejętności opowiadania o niej w roli lokalnych przewodników. Grudziądzka 36 stała się inkubatorem lokalnego zaangażowania, ale także inspiracją do podejmowania kolejnych przedsięwzięć.
W temacie zabytków. Interesującego odkrycia dokonano w ostatnim czasie w chełmińskim muzeum.
Dzięki staraniom pracowników Muzeum Ziemi Chełmińskiej udało się dotrzeć do historycznych dokumentów opisujących dawny wystrój sal chełmińskiego ratusza. Na podstawie materiałów dyrektor podjął decyzję o rozpoczęciu badań konserwatorskich w Sali Ślubów. Dotychczasowe prace potwierdziły obecność śladów polichromii, pochodzących najprawdopodobniej z okresu renesansu. Ostateczny efekt badań poznamy do końca tego roku. Warto dodać, że 23 listopada Muzeum Ziemi Chełmińskiej zostało wpisane do wykazu muzeów w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Aby taki wpis uzyskać, należało uzgodnić z właściwym ministrem treść statutu muzeum. Dzięki wpisowi muzeum jest pełnoprawną instytucją, działają na mocy ustawy o muzeach. Otwiera to przed nami możliwość ubiegania się o nowe dofinansowania. Znaczenie odkrycia w muzeum będzie wymagało w przyszłym roku podjęcia współpracy na szczeblu województwa. Jeszcze w tym miesiącu spotkamy się z marszałkiem województwa i wojewódzkim konserwatorem zabytków, aby omówić możliwości sfinansowania prac konserwatorsko-restauratorskich w celu odtworzenia historycznego wyglądu sali.
Nawiązując do współpracy – wiosną powołana została Chełmińska Rada Biznesu. W jaki sposób daje przedsiębiorcom wpływ na rozwój miasta?
Chełmińska Rada Biznesu to powołany z mojej inicjatywy organ opiniodawczo-doradczy miasta. Lokalni przedsiębiorcy mogą w ten sposób opiniować projekty uchwał Rady Miasta Chełmna i moich zarządzeń, współdziałać w tworzeniu strategii rozwoju gospodarczego, informować o swoich potrzebach, problemach, proponować możliwe do podjęcia rozwiązania. To realna przestrzeń współpracy urzędu ze środowiskiem lokalnych przedsiębiorców. Dla dobrego i przemyślanego rozwoju miasta potrzebujemy siebie wzajemnie. Ta współpraca pozwoliła nam m.in. przystąpić do projektu Regiogmina, w ramach którego wspólnie opracowujemy skuteczne narzędzia wsparcia dla firm oraz planujemy powołanie Lokalnej Organizacji Gospodarczej, której zadaniem będzie udzielanie wsparcia przedsiębiorcom, m.in. w zakresie pozyskiwania funduszy na rozwój firmy.
W jakim stopniu epidemia koronawirusa wpłynęła na działania realizowane w 2021 r.?
Przede wszystkim ograniczyła nam możliwość realizacji otwartych spotkań z mieszkańcami, które systematycznie prowadziliśmy przed wybuchem pandemii raz na kwartał. W październiku udało nam się do tego powrócić i mamy nadzieję, że sytuacja w kraju nie zablokuje ponownie tych działań w nowym roku. Epidemia sprawiła nam wiele trudności organizacyjnych. Wielu naszych współpracowników i współpracowniczek przez długie tygodnie przebywało w izolacji, w związku z zakażeniem. Udało nam się pomimo tego realizować prace urzędu bez większych komplikacji dla mieszkańców. Epidemia przyniosła jednak problemy z terminową realizacją inwestycji. Zachorowania wśród pracowników, wykonawców i podwykonawców, opóźnienia w dostawach materiałów i surowców od półtora roku są niestety codziennością. Pomimo tego wszystko wskazuje na to, że zrealizujemy rekordowy budżet inwestycyjny w 2021 r. Rok 2022 inwestycyjnie również zapowiada się pracowicie.
Jak wygląda budżet miasta na nadchodzący rok w związku z niełatwą sytuacją polskich samorządów?
Przyszłoroczny budżet Gminy Miasta Chełmna jest o około 20 proc. mniejszy od tegorocznego. Duże zmiany zaszły w zakresie świadczeń społecznych, które od czerwca będą wypłacane przez ZUS, a nie miasto (tzw. 500+). Mniejsze wpływy mogą wystąpić w wielu obszarach (a wynika to ze zmian ustawowych dotyczących dochodów samorządów, jak np. udział w podatkach), natomiast koszty bieżącego utrzymania (energia, paliwo, czy wszelkie usługi) rosną. Pomimo tej trudnej sytuacji mamy ambitne plany inwestycyjne, które z pewnością w trakcie roku jeszcze wzrosną. Planujemy zmodernizować kolejne drogi na terenie starego miasta: Wodną, Poprzeczną oraz Rycerską, jak również wymienić wodociąg na ul. Wodnej. Przed nami również kompleksowe uzbrojenie oraz urządzenie przestrzeni Chełmińskiej Dzielnicy Społecznej, czyli dawnej jednostki przy ul. Biskupiej. Przyszły rok to również realizacja drobniejszych, ale równie ważnych inwestycji: budowy schodów pomiędzy os. Kopernika a ul. Podgórną, modernizacji schodów od Rybackiej do Ogrodowej w ciągu ul. Okrężnej, udrożnienia kanalizacji deszczowej przy ul. Przemysłowej, jak również wspomnianej wcześniej wymiany oświetlenia wewnętrznego we wszystkich miejskich szkołach podstawowych oraz obiektach sportowych. Oczekujemy na kolejne rozstrzygnięcia w konkursach dotacyjnych. Aktywnie poszukujemy środków zewnętrznych. Jesteśmy przekonani, że pomimo wielu trudności przed Chełmnem otwierają się kolejne perspektywy rozwojowe.