Olszewski: Dobrze jest mieć swój udział [WYWIAD]

Dobrze jest, jeśli mamy w tym swój udział, jeśli „uczestniczymy” w rozbudowie tych miejscowości, w których mieszkamy. A ten udział wyraża się w tym, że płacimy podatki w tych konkretnych jednostkach samorządu – przekonuje Marek Olszewski, starosta toruński.

Niedługo wszyscy obywatele Rzeczpospolitej będą musieli złożyć deklaracje podatkowe. Jakie korzyści wiążą się z płaceniem podatków w miejscu zameldowania?

Mieszkańcy płacą podatki, z których część trafia do jednostek samorządu terytorialnego. Dobrze, jeżeli trafiają one do tych samorządów, na terenie których mieszkamy. Samorząd finansuje właściwie wszystko to, co jest ważne dla mieszkańców. Dlatego dobrze jest, jeśli mamy w tym swój udział, jeśli „uczestniczymy” w rozbudowie tych miejscowości, w których mieszkamy. A ten udział wyraża się w tym, że płacimy podatki w tych konkretnych jednostkach samorządu.

W jaki sposób podzielone są udziały jednostek samorządowych w podatku PIT?

W Polsce podział całego podatku PIT od osób fizycznych wynika z właściwych przepisów prawa. Inny procent otrzymuje budżet państwa, inny samorząd powiatowy, a jeszcze inny samorząd gminny. Dla powiatu przypada 10,26 proc. z całej puli rocznej PIT-u. To nie są małe kwoty – do kasy powiatu w 2021 r. trafiło ponad 28,5 mln zł. Gminy uczestniczą w tym podziale w większym stopniu, gdyż dla nich przeznaczone jest ponad 38 proc. środków, co ma znaczący wpływ na budżety tych samorządów. Niezależnie od tego, czy jest to powiat, czy gmina, pieniądze zostają na miejscu, pod warunkiem, że mieszkaniec złoży właściwy wniosek przez internet, albo zrobi to w urzędzie gminy, gdzie chce być zameldowany. Wtedy pieniądze wpływają automatycznie do tego samorządu, w którym podatnik mieszka.

A jeśli ktoś nie jest zameldowany, a chciałby to zrobić, to jak tego może dokonać?

Wniosek o zameldowanie można złożyć przez internet: poprzez profil zaufany, eDowód lub certyfikat kwalifikowany. Tym mniej zinformatyzowanym chętnym pomogą urzędnicy we właściwym urzędzie gminy czy miasta.

Ilu mieszkańców obecnie liczy powiat toruński?

W tej chwili w powiecie toruńskim mieszka ponad 110 tys. mieszkańców, z czego ponad 95 tys. na terenach wiejskich, gdyż mamy jedno miasto – Chełmżę. Mieszkańców w naszym powiecie przybywa i co ciekawe, to nie są tylko osoby przeprowadzające się z Torunia, ale też z innych powiatów. Ten przyrost jest dość duży. W tej chwili najliczniejszą społeczność stanowi gmina Lubicz, to ponad 20 500 mieszkańców. W gminie Obrowo mieszka 18 500 osób, a w gminie Zławieś Wielka niedługo przekroczony zostanie próg 15 000 mieszkańców. Mieszkańców powiatu toruńskiego, który – przypomnijmy – otacza miasto Toruń, przybywa około 1 tys. w skali roku.

Czy meldowanie się tam, gdzie się mieszka, ma znaczenie?

Oczywiście! Ważne jest, aby meldowano się na terenie tych powiatów i gmin, w których się mieszka, bo zostawiamy tam konkretne pieniądze. One pozwalają na budowę dróg, oświetlenie ulic, prowadzenie szkół ponadpodstawowych, budowę ścieżek rowerowych, prowadzenie domów pomocy społecznej czy też poradni psychologiczno-pedagogicznych. Krótko mówiąc – dzięki tym środkom powiat może wykonywać zadania, za które odpowiada.

Czy obecna sytuacja pandemiczna ma wpływ na wskaźnik osób zameldowanych?

Nie zauważamy tutaj istotnej różnicy. Jeśli chodzi o PIT, to zmiany w większym stopniu spowodowało wprowadzenie innego sposobu naliczania podatków. Przez to w bieżącym roku będziemy mieli o 1 mln zł mniejsze wpływy niż rok temu. Natomiast nie widzimy zbytnio różnicy, jeśli chodzi o przyrost liczby mieszkańców. Nadal wydajemy sporo pozwoleń na budowę, to każdy mieszkaniec musi załatwić w Starostwie Powiatowym. Często jednak jest tak, że mieszkańcy przeprowadzają się na teren powiatu, ale nie przemeldowują się z poprzedniego miejsca zamieszkania. Dochodzi wtedy do sytuacji w mojej opinii niewłaściwej. Ich podatek trafia do innego samorządu niż ten, w którym mieszkają i w którym zaspokajają swoje potrzeby.

Wspominał pan, że pieniądze, które trafiają do budżetu z PIT-u, pozwalają na realizację zadań powiatu. Jakie to zadania? Co udało się zrealizować dzięki tym środkom?

Podkreślam, że wpływy z podatku PIT to część całego budżetu jednostki samorządu terytorialnego i tak musimy na nie patrzeć. Mają one wpływ m.in. na prowadzenie polityki inwestycyjnej. Z całą pewnością dzięki dobrze skonstruowanemu budżetowi możemy budować kolejne ścieżki rowerowe i rozbudowywać istniejące. Udało się nam wybudować siedzibę dla Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Dobrzejewicach, którą oddaliśmy w zeszłym roku. Zbudowaliśmy ją praktycznie ze środków własnych, bez dofinansowania zewnętrznego, w czym pomogły nam wpływy z podatku PIT. Wspomnę także o prowadzeniu szkół. Subwencja oświatowa nie pozwala w pełni zrealizować wszystkich istotnych zadań w tym zakresie, dlatego z pieniędzy z podatku współfinansujemy remonty szkół ponadpodstawowych na terenie powiatu. To kilka z najistotniejszych zadań naszego samorządu, w których wykorzystujemy środki pozyskane z podatków płaconych przez mieszkańców.

Wyobraźmy sobie teraz taką sytuację: przychodzi do pana mieszkaniec powiatu, który niedawno się przeprowadził, zbudował już dom, zasadził drzewo, ale formalnie nie jest zameldowany w powiecie toruńskim. W jaki sposób zachęciłby go pan do tego, żeby przemeldował się tam, gdzie obecnie mieszka?

Jeżeli chce w pełni korzystać z tego, co samorząd powiatowy oferuje swoim mieszkańcom, to powinien się zameldować. Jeśli chce uczestniczyć w życiu społecznym swojej miejscowości, jak i całego powiatu, brać udział w budżecie obywatelskim, to z całą pewnością powinien się zameldować i w ten sposób skierować pieniądze ze swoich podatków na rzecz samorządu, którego jest częścią. W innym przypadku będzie u nas tylko gościem.

W kontekście budżetu obywatelskiego – niedawno zakończyło się głosowanie na projekty z tegorocznej puli środków. Głosować i zgłaszać swoje propozycje do kolejnej edycji mogą tylko zameldowani mieszkańcy powiatu?

Tak, oczywiście. To jest jedna z korzyści, którą daje zameldowanie się. Budżet obywatelski z roku na rok cieszy się coraz większą popularnością. Pierwsze projekty realizowane w roku 2022 już za nami. Mam nadzieję, że kolejna jego edycja będzie się cieszyła przynajmniej taką samą popularnością jak poprzednia.