Historia to nasza tożsamość

Imprezy dla dzieci, zawody sportowe, inicjatywy charytatywne – już od ponad roku Stowarzyszenie Nowa Perspektywa działa dla mieszkańców gminy Zławieś Wielka. Ich cel jest niezmienny – wszechstronny rozwój społeczno-gospodarczy gminy

– Tematyka historyczna zawsze była bliska mojemu sercu – mówi Marcin Swaczyna, prezes Nowej Perspektywy. – Od ponad 15 lat prywatne zainteresowania zmieniły się dla mnie naturalnie w ścieżkę zawodową, dzięki której teraz mogę lepiej angażować się w inicjatywy historyczne, które upamiętniają to, co zaszło na tych ziemiach wiele lat temu.

Trudno bowiem pozwolić, aby w zapomnienie odeszła ofiara, którą złożyło około 30 tysięcy Polaków zamordowanych jesienią 1939 roku przez swoich dotychczasowych sąsiadów – Niemców. Wśród zabitych znaleźli się także mieszkańcy obecnej gminy Zławieś Wielka. Masowe rozstrzeliwania ludności cywilnej zaplanowane zostały jeszcze przed wybuchem wojny i przeprowadzone według przygotowanych wcześniej list proskrypcyjnych. Wśród ofiar znaleźli się przede wszystkim przedstawiciele miejscowej inteligencji i osoby zaangażowanych w umacnianie polskości.

Naturalnym wydaje się więc, że działająca na terenie gminy na rzecz mieszkańców Nowa Perspektywa także angażuje się w kultywowanie patriotyzmu lokalnego. Trudno aby było inaczej, skoro jej prezes już drugą kadencję zasiada w Komitecie Pamięci Walk i Męczeństwa przy Gdańskim Instytucie Pamięci Narodowej wcześniej jako przewodniczący, obecnie, ze względu na obowiązki zawodowe – wiceprzewodniczący. 

– Łączę dwa światy, poza działaniem w stowarzyszeniu, pracuję także w urzędzie marszałkowskim, w imieniu którego angażuję się w podobne działania – mówi Marcin Swaczyna, prezes Stowarzyszenia Nowa Perspektywa. – Od 15 lat działam min. przy zachowaniu pamięci o księdzu Jerzym Popiełuszko, najpierw jako asystent marszałka Piotra Całbeckiego, który także słynie z umiłowania do historii, organizując okrągłe rocznice, a obecnie rokrocznie koordynując wojewódzkie obchody upamiętniające jego śmierć. Kilkukrotnie towarzyszyłem także Mariannie Popiełuszko w odwiedzeniu najważniejszych dla niej miejsc w naszym województwie, dzięki czemu kontakt z rodziną ks. Jerzego utrzymujemy aż do dziś.

Mimo, że główna praca Marcina Swaczyny wiąże się z kultywowaniem pamięci o lokalnej historii same podejmowane przez  stowarzyszenie działania traktuje mniej jako pracę, a bardziej jako misję. Nowa Perspektywa nie tylko organizuje własne przedsięwzięcia, ale także aktywnie angażuje swoich członków i zasoby w działania podejmowane przez inne instytucje.

– Nie chcemy wyważać otwartych drzwi, naszym głównym celem w ramach tego typu działań jest dotarcie z przekazem do jak największej liczby osób – dodaje prezes Stowarzyszenia Nowa Perspektywa. – W takim wypadku naprawdę bez znaczenia jest to, logo której organizacji zajmuje główne miejsce na plakacie.

Dla stowarzyszenia wartością jest współpraca – a nie konkurencja. Zasady, które przyjęło przy organizacji imprez gminnych przekłada także na działania z instytucjami spoza gminy.

– Jednym z moich celów jest coroczna organizacja na terenie Starego Torunia pikniku historyczno-archeologicznego – mówi Marcin Swaczyna. – Mieliśmy jego quasi odsłonę w postaci imprezy koordynowanej przez Ksiażnicę Kopernikańską. Wydarzenie odbyło się 24 września w Centrum Edukacji Młodzieży i było gigantycznym sukcesem. Prawdziwą sensacją było pojawienie się husarii kujawsko-pomorskiej. Nie zabrakło też czytania „Ogniem i mieczem” przez znanego pisarza Roberta Małeckiego, na co dzień mieszkańca Złejwsi Małej oraz przygotowanej przez Książnicę Kopernikańską w Toruniu gry terenowej z atrakcyjnymi nagrodami do wygrania. Była to pierwsza z cyklu imprez z akcentem o charakterze historycznym, który odbyły się w ciągu ostatnich tygodni.

Wyczekiwaną przez mieszkańców inicjatywą była projekcja filmu „Barbarka 1939”, która odbiła się w gminie szerokim echem, a umożliwiło ją funkcjonowanie założonego przez stowarzyszenie Wiejskiego Klubu Filmowego.

– Samo istnienie klubu jest naszym wielkim sukcesem, dlatego bardzo cieszyły mnie pojawiające się głosy pokazania właśnie tej produkcji – nie kryje zadowolenia Marcin Swaczyna. – Ostatecznie projekcja miała miejsce 27 października a wśród zaproszonych gości był min. dr Tomasz Ceran, który wymyślił termin Zbrodnia Pomorska. Wbrew pozorom mieszkańcy naszej gminy bardzo mocno przeżywają ten wątek. Widać to było po reakcjach osób zebranych w sali kinowej.

Inną inicjatywą, w którą zaangażowała się Nowa Perspektywa, była przygotowana we współpracy z IPN-em wystawa o Zbrodni Pomorskiej, którą obejrzeć można było przy Parafii św. Stanisława Kostki w Złejwsi Wielkiej. Najnowsza ekspozycja, dostępna od 21 listopada to wystawa IPN dotycząca gen. Elżbiety Zawackiej. Do 30 listopada przeniesiona ona zostanie na teren szkoły podstawowej w Rzęczkowie, która przygotowuje się do przyjęcia patronatu gen Zawackiej. Z tej okazji zorganizowany zostanie cykl wykładów o życiu i znaczeniu przyszłej patronki. Jeden z nich odbędzie się 30 listopada a poprowadzi go autor wystawy.

– Jestem świadomy, że standardowe działania podobnych do naszej organizacji raczej skupiają się na zapewnieniu mieszkańcom atrakcji kulturalnych czy sportowych – mówi Marcin Swaczyna. – Dla mnie działanie na rzecz rozwoju naszej gminy to zdecydowanie więcej. Musimy znać historię miejsca, z którego się wywodzimy czy też do którego przybyliśmy. Mieszkańców, którzy niejednokrotnie oddali życie za to, żebyśmy żyli w tym lepszym świecie. Dlatego uważam za swój obowiązek angażowanie się w inicjatywy, które łączą nas na poziomie dużo większym niż social media czy turniej sportowy. Dotykają naszej tożsamości, miłości do naszej małej ojczyzny i budują odpowiedzialność za jej wzrost.

– Tematyka historyczna zawsze była bliska mojemu sercu – mówi Marcin Swaczyna, prezes Nowej Perspektywy. – Od ponad 15 lat prywatne zainteresowania zmieniły się dla mnie naturalnie w ścieżkę zawodową, dzięki której teraz mogę lepiej angażować się w inicjatywy historyczne, które upamiętniają to, co zaszło na tych ziemiach wiele lat temu.