Przemiana gminy [WYWIAD]

O tym, jak z roku na rok zmieniała się gmina Zławieś Wielka oraz o jej przyszłości z wójtem Janem Surdyką rozmawia Filip Pląskowski.

Jak zmieniała się gmina na przestrzeni ostatnich lat?

Nasze okolice zmieniają się nieustannie. Świadczy o tym m.in. ciągły napływ mieszkańców, którzy chętnie wybierają gminę Zławieś Wielka jako swoje miejsce do życia. Jeszcze 10 lat temu nasza społeczność liczyła 12 tys. osób, a dziś jest to ponad 16 tys. Gigantyczny skok w przód zanotowaliśmy w infrastrukturze oświatowej. Z tych największych zmian świetnymi tego przykładami są rozbudowa przedszkola gminnego czy budowa hali sportowej oraz rozbudowa szkoły w Przysieku. Wyremontowana została także szkoła w Złejwsi Wielkiej. Ponadto dokonaliśmy termomodernizacji ścian i dachu oraz zakupiliśmy nowy piec dla filii szkoły w Czarnowie. Warunki dydaktyczne dla naszych małych pociech uległy polepszeniu również dzięki remontom sal gimnastycznych w szkołach w Złejwsi Wielkiej, Górsku oraz Rzęczkowie. Wyremontowano starą część szkoły w Łążynie, łącznie z wymianą dachu azbestowego, adaptując pomieszczenia na dodatkowe sale dydaktyczne. Poprzez uczestnictwo w unijnych programach wyposażyliśmy wszystkie placówki w niezbędne pomoce naukowe.

Jednak nie tylko oświata zaliczyła skok jakościowy. Nie inaczej jest z jednostkami straży pożarnych.

To prawda. Znacznie poprawiło się bezpieczeństwo naszych mieszkańców. Nie do poznania są gminne jednostki ochotniczych straży pożarnych. W ciągu ostatnich lat w ośmiu z nich wymieniony został praktycznie cały sprzęt. Nowoczesne wozy strażackie otrzymały jednostki OSP: w Łążynie, w Złejwsi Małej, Pędzewie, Skłudzewie oraz Toporzysku. Zbudowana została nowa remiza w Złejwsi Małej, a te w Łążynie, Toporzysku, Siemoniu, Starym Toruniu i Pędzewie przeszły gruntowne remonty. Mogę śmiało powiedzieć, że zarówno wyposażenie naszych gminnych jednostek, jak i poziom ich wyszkolenia stoi na bardzo wysokim poziomie. Jednak gdy mówimy o bezpieczeństwie, należy również pamiętać o naszej inwestycji w remont posterunku policji, gdzie obecnie pracuje 13 funkcjonariuszy. Współpraca z toruńską policją zaowocowała dofinansowaniem z budżetu gminy do zakupu trzech nowych samochodów, co dodatkowo zwiększa efektywność działań związanych z bezpieczeństwem publicznym.

Czy najbardziej kosztownym przedsięwzięciem jest budowa dróg?

Bez wątpienia inwestycje w infrastrukturę drogową i ścieżki rowerowe są kosztowne. W naszej gminie jest ponad 400 km dróg, a ich utrzymanie w należytym stanie stanowi duże wyzwanie. W przeszłości wybudowano wiele dróg bitumicznych, lecz nie zaspakajają one obecnych potrzeb i wymagają regularnych remontów. Mimo że remont wszystkich dróg przekracza nasze możliwości finansowe, to stopniowo staramy się je modernizować. Dzięki współpracy ze Starostem Powiatowym oraz Urzędem Marszałkowskim sukcesywnie wyremontowano główne drogi i pobudowano nowe chodniki, jak np. przy ul. Markiewicza w Górsku czy przy drodze Dąbrowa Chełmińska – Cichoradz. W Łążynie zmodernizowano drogę nr 546 Zławieś Wielka – Łążyn i zbudowano chodnik przy drodze nr 546 w Złejwsi Wielkiej. W ostatnich dwóch latach wybudowaliśmy asfaltowe drogi w Czarnowie, Górsku, Starym Toruniu, Toporzysku, Rozgartach, Złejwsi Małej i Złejwsi Wielkiej. Przeprowadziliśmy także remont drogi tranzytowej od Przysieka do drogi powiatowej w Czarnym Błocie, inicjując inwestycję na ul. Leśnej. W planach na obecny rok znajduje się m.in. remont ul. Turystycznej w Czarnym Błocie, dalszej części ul. Leśnej (Rozgarty), ul. Osiedlowej (Górsk), ul. Sołeckiej (Stary Toruń) oraz ul. Jaśminowej łączącej Rozgarty z Przysiekiem. W Czarnym Błocie w latach 2024-2025 wykonany zostanie remont ul. Wierzbowej. Nie inaczej będzie z ul. Piekarską w Złejwsi Małej i Złejwsi Wielkiej. Nieustannie powiększamy sieć dróg rowerowych. Taka funkcjonuje już na linii Toruń – Toporzysko. Nadal intensywnie pracujemy nad budową ścieżki do Czarnowa. Poza tym chciałbym, aby powstała ścieżka rowerowa do przeprawy promowej w Solcu Kujawskim oraz do Bydgoszczy. Niestety realizacja takiego wydatku przekracza nasz budżet i musimy liczyć na pomoc z funduszy unijnych. Drogi rowerowe przyczyniają się nie tylko do polepszenia stanu środowiska naturalnego, ale też sprzyjają zmianie nawyków transportowych mieszkańców i zwiększaniu świadomości ekologicznej.

Jak zmienił się poziom sieci wodno-kanalizacyjnej?

Mimo że tego typu inwestycje są mało widoczne, to są one niezbędne, aby zapewnić odpowiedni standard życia. Dzięki budowie nowoczesnego PSZOK-u oraz gruntownej modernizacji udało nam się poprawić funkcjonowanie Zakładu Usług Komunalnych w Rzęczkowie, który odpowiada za odbiór odpadów, a także zajmuje się naprawą przepompowni i hydroforni na terenie gminy. Przeprowadziliśmy remont stacji uzdatniania wody w Siemoniu, zdobywając środki na kolejne prace remontowe stacji w Złejwsi Małej. W latach 2024-2025 budowana będzie sieć kanalizacji w Cichoradzu oraz sieć wodociągowa w Siemoniu, Rozgartach i częściowo w innych miejscowościach. Priorytetem jest dla nas również troska o środowisko. Zlikwidowaliśmy nierentowne i nieekologiczne oczyszczalnie ścieków w Toporzysku i Górsku, tłocząc ścieki do Torunia. 

Mieszkańcy gminy chyba nie narzekają na nudę? Masę atrakcji zapewnia Dom Kultury w Górsku i Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Złejwsi Małej.

Właśnie obchodzimy jubileusz 10-lecia działalności Domu Kultury w Górsku. To wtedy na potrzeby mieszkańców wyodrębniliśmy Dom Kultury w Górsku ze struktur Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu w Złejwsi Małej. Jak się okazało, nasze jednostki kulturalne cały czas mają pełne ręce roboty, organizując różnego rodzaju przeglądy, występy, konkursy oraz imprezy przy współpracy z Urzędem Gminy. W każdym z tych ośrodków aktywnie działają zespoły śpiewacze Harmonia oraz Melodia, które mogą poszczycić się wieloma sukcesami na arenie nie tylko naszego województwa. W najbliższym czasie zorganizowany zostanie po raz kolejny Gminny Dzień Kobiet oraz Gminny Dzień Dziecka. Dzięki nakładom finansowym budynek GOKiS-u przeszedł gruntowny remont oraz termomodernizację z wymianą dachu.

Życie mieszkańców toczy się nie tylko w dużych ośrodkach kultury, ale również w świetlicach wiejskich. Dzięki budowie oraz remontom wszystkich świetlic mieszkańcy mogą spotykać się i aktywnie spędzać czas podczas różnego rodzaju zajęć, takich jak np. warsztaty, spotkania okolicznościowe czy imprezy rodzinne. Nowe świetlice powstały w Rozgartach, Zaroślu Cienkim oraz w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Złejwsi Wielkiej, a pozostałe w Pędzewie, Starym Toruniu, Łążynie, Toporzysku, Skłudzewie, Siemoniu, Rzęczkowie, Gutowie, Czarnym Błocie przeszły gruntowne remonty. Stanowią one również bazę dla aktywnie działających na terenie naszej gminy kół gospodyń wiejskich. To one w większości tych miejsc angażują lokalną społeczność do podejmowania różnych inicjatyw. Dzięki środkom unijnym pozyskanym na rewitalizację terenu byłego SKR w Złejwsi Wielkiej powstało Gminne Centrum Aktywności Społecznej. W wyremontowanym budynku swoje siedziby mają również organizacje pozarządowe.

Na terenie gminy prężnie działają również harcerze. To właśnie dla nich rozbudowano niewielką harcówkę w Górsku. Powstał nowoczesny i świetnie wyposażony obiekt, w którym odbywa się wiele zajęć edukacyjnych, nie tylko dla harcerzy.

Nie sposób również w tym miejscu nie wspomnieć o Gminnej Orkiestrze Dętej działającej przy Szkole Podstawowej w Rzęczkowie. Od wielu lat prowadzona przez kapelmistrzów Krzysztofa Kędzierskiego oraz Tomasza Marczyńskiego odnosi sukcesy, biorąc udział w różnego rodzaju imprezach. Ze swoim repertuarem zapraszani są do występów na terenie całego województwa kujawsko-pomorskiego, uczestnicząc w imprezach organizowanych np. przez marszałka województwa kujawsko pomorskiego.

Duże zmiany zaszły zatem w oświacie, bezpieczeństwie publicznym, sieci wodno-kanalizacyjnej i kulturze. Czy są obszary, w których gmina napotyka problemy? Jak je rozwiązuje?

Problemy są zawsze. Napotykamy różne wyzwania. Jednakże jesteśmy zdeterminowani, by rozwiązywać je wspólnie z naszymi mieszkańcami. Ze względu na wzrost dynamiki zaludnienia w gminie wzrosło znacznie zapotrzebowanie na mieszkania komunalne. Wychodzimy temu naprzeciw i przeprowadziliśmy remonty od podstaw w siedmiu budynkach gminnych. Co więcej, rozpoczęliśmy budowę mieszkań socjalnych w Rzęczkowie. Nawiązaliśmy współpracę z rządowym projektem Samorządowa Inicjatywa Mieszkaniowa. Otrzymaliśmy wsparcie finansowe i oczekujemy na formalne wpisanie do tworzonej spółki budowy mieszkań. Naszym priorytetem jest także troska o środowisko. Zrealizowano budowę sieci gazowej z Torunia do Złejwsi Wielkiej. Z tego nowoczesnego źródła energii korzystać będzie Urząd Gminy, jak również ośrodek zdrowia w Złejwsi Wielkiej. Mamy nadzieję, że sieć uda się przedłużyć aż do nowego osiedla w Czarnowie. Postawiliśmy również na fotowoltaikę, instalując ją na wielu budynkach, takich jak świetlice wiejskie, szkoły czy Urząd Gminy. Od kilku lat dofinansowujemy w ramach programu „Stop dla smogu” wymianę „kopciuchów”, dążąc do poprawy jakości powietrza. W tym roku również w budżecie gminy zaplanowano kolejne środki z budżetu na ten cel. Od 2021 r. gmina Zławieś Wielka prowadzi punkt konsultacyjny programu „Czyste powietrze”, dzięki któremu na dzisiaj wypłacono ponad 10 mln zł dofinansowania na wymianę nieekologicznych źródeł ogrzewania i termomodernizację domów jednorodzinnych w naszej gminie. Ponadto wspieramy mieszkańców również w kwestii wymiany eternitu na ekologiczne pokrycia dachowe. Wieloletnia współpraca z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu pozwoliła na usunięcie setek ton tego jakże niebezpiecznego odpadu z dachów domów w naszej gminie. W latach 2023-2024 dokonuje się inwentaryzacji sieci wodnej i kanalizacyjnej, sprawdzana jest prawidłowość złożonych deklaracji dotyczących odpadów z gospodarstw domowych oraz kontrolowane są źródła ogrzewania niespełniające dyrektyw unijnych w zakresie ekoprojektu. Na terenie gminy powstały zastawki na Kanale Górnym i Dolnym, skutecznie poprawiając stosunki wodne w obszarach, gdzie kanał przepływa. Naszym celem jest stworzenie zrównoważonego i przyjaznego środowisku obszaru do życia dla naszych mieszkańców. Nasze oczekiwania nie do końca spełniła służba zdrowia. Standardów nie spełnia jeden z dzierżawców i robimy wszystko, aby opuścił nasze obiekty. Z drugiej strony w Górsku wybudowany został nowoczesny obiekt rehabilitacyjny, który zostanie oddany do użytku jeszcze w tym kwartale. 

Czy po ostatnich wyborach parlamentarnych w Polsce gmina nadal będzie mogła liczyć na dofinansowania swoich inwestycji przez rząd?

Liczę, że otrzymamy dofinansowania po zmianie rządu. Mam nadzieję, że pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy trafią do naszej gminy tak szybko, jak to tylko możliwe. Tym bardziej że sytuacja samorządów jest ciężka. Zapewnia się nas, że wróci do nas praworządność i nie będzie ręcznego sterowania z góry. Tego oczekujemy.

W takim razie w co te pieniądze zainwestuje gmina?

Priorytetami będą dla nas w dalszym ciągu budowa dróg oraz sieci wodno-kanalizacyjnych. Apelowałem do prezydenta miasta Torunia w sprawie wspólnej inwestycji dotyczącej budowy drogi z Przysieka do Castoramy w Toruniu, aby odciążyć drogę krajową nr 80. Dzięki temu mieszkańcy pobliskich miejscowości mieliby zdecydowanie ułatwiony dojazd do Torunia. Chcemy uniknąć sytuacji, która ma miejsce w Lubiczu na DK nr 10. W dalszym ciągu będziemy prowadzić rozmowy w tej sprawie.

Jestem niezwykle wdzięczny Radzie Gminy, która z wielkim zrozumieniem podchodziła do przedstawianych propozycji i dzięki podejmowanym decyzjom przyczyniła się do zwiększenia jakości życia naszych mieszkańców. Jednak największe podziękowania należą się pracownikom Urzędu Gminy, którzy realizują te działania. Są oni jednocześnie mieszkańcami naszej gminy i niejednokrotnie podejmują własne inicjatywy.